Uncategorized

Het degradatiespook was vorig jaar onze vaste bijrijder. Hoewel ’t spook geen kwaad in de zin had, was het niet mijn favoriete passagier. Ons plan: we maken het dit jaar net even wat minder spannend. We hadden dan ook een sterke opstelling met ik op bord 1, Cees op 2, Dirk-Jan op 3 en Theo op 4. 

Wacht eens even. Waar moeten we helemaal naartoe? Emmeloord?! Dat is toch geen Friesland? Even vragen hoe dat zit. Natuurlijk wist iedereen behalve ik het antwoord. Emmeloord was vroeger deel van Friesland, totdat de Flevopolder werd gepolderd. Daarna hoorde het bij Flevoland. Ze spelen dus van oudsher mee met de Friese schaakcompetitie. Het is ze zeker gegund, maar ’t was wel een flinke rit op de maandagavond.

De heenrit was gezellig, zo gezellig dat we bijna waren doorgereden tot Parijs. Het is dat Cees de score 0-4 te deprimerend vond, anders was het oui, oui, baguette voor ons.

Na ongeveer een anderhalf uur spelen liep ik een rondje langs de borden. Cees z’n partij was een van het soort: schaak. Veel stukken op het bord; geen speler met een duidelijk voordeel. Bij Dirk-Jan maakte ik me enigszins zorgen. Er was niets concreets maar z’n tegenstander had een loperpaar en een net iets betere pionnenstructuur. Theo’s stelling was enigszins dubieus maar met nog een lange partij te gaan.

Ikzelf? Ik kwam lekker uit de opening en had het volgende op het bord. Ik stond ongeveer twintig minuten achter, omdat ik iets teveel tijd had gestopt in offers uitrekenen die uiteindelijk toch precies niet werkten. Ik had misschien nog 45 minuten op m’n klok hier.

Het grappige is, ik was tijdens en na afloop trots op mijn zet. Natuurlijk geeft de computer aan dat er minstens 5 zetten beter waren dan die ik deed. Toch, zelfs nu, heb ik moeite met accepteren dat mijn zet niet geniaal was. In deze stelling staat wit twee pionnen voor. Toch moet ik uitkijken. Het probleem is dat de witte zwarte loper op f4 niets meer dan een klompje hout is. De zwarte witte loper op h5 daarentegen is irritant. Het voorkomt dat ik Tgd1 kan spelen en na Lg6 kijkt die op mijn zwakte op c2. 

Wit kan meerdere zetten doen. Wat speelde ik waar ik erg trots op was? En waarom?

*** Trom geroffel ***

***************

Als je als antwoord Td7, Qd6 of Dd7 dan is de computer het met je eens, maar ik speelde een andere zet.

Dg2! Zeg nu zelf, dit is toch geniaal? Zwart kan niet voorkomen dat Wit f3 en e4 speelt. De witte zwarte loper is nu gedegradeerd tot een langwerpige pion. Mijn toren kan naar de d-lijn. Mijn zwarte loper kan activeren. Door Dg2 worden al mijn stukken actief. Alles speelt mee.

{{Voor de mensen die direct e4 willen spelen, met hetzelfde idee. Dit is juist volgens de computer. Ik zelf was bang dat de dame een doelwit zou worden}}. 

Ondertussen hoor ik Cees praten. Tjaaaa, hier kan ik niet veel meer doen. Ohoh, Franeker staat met 0-1 achter. Mijn stelling is lekker, maar goed als Dirk-Jan of Theo verliest… Op je eigen partij letten Erik. Ik krijg de volgende stelling op het bord.

Ik hoor iemand Remise zeggen. Ik voel me een beetje verontwaardigd. Ten eerste is het niet de bedoeling dat omstanders hun evaluatie over een positie hardop zeggen. Ten tweede, remise!? Iets meer vertrouwen in mij mag wel. Ik sta toch echt duidelijk beter. Wacht eens even… Ik loop naar het score-papiertje. Cees had niet verloren maar remise gespeeld. De stand is ½ – ½. Een stuk beter. 

Oke, terug naar mijn stelling. Ik moet uitkijken. Als zwart a3 speelt kan ik niet b3 opspelen vanwege ..Dc3.

Dit is erg mat. Ik wil zelf ook geen a3 opspelen (zwart beukt gewoon de b-pion naar voren. De oplossing is dus simpel. Rd3. Dit:

• Voorkomt a3
• Dreigt Tc3 (met simplificaties. Afruilen is goed voor mij, wijl ik 2 boeren voor sta.)
• f3 wordt gedekt zodat m’n dame kan bewegen (ik moet wel even c2 in de gaten houden).

Dirk-Jan speelt remise. Fijn, want ze stelling was iets minder. In de auto zei hij dat zijn tegenstander besloot het loperpaar vrijwillig terug te geven. Vriendelijk. De stand is 1-1, maar Theo staat inmiddels een kwaliteit achter. Er is wat tegenspel maar, in mijn vlugge blik niet voldoende. Dat betekent dat ik moet winnen voor het matchpunt. Ik bereik gelukkig de volgende stelling.

De lopers zijn van ongelijke kleur, in veel gevallen leidt dit tot remise, maar hier staat wit twee vrijpionnen voor. Wat kan er mis gaan? Ik heb nog maar 3 minuten op de klok maar gelukkig spelen we met 30 seconde increment. Om tijd te winnen speel ik Le7 met het idee. Le7 Ke7 Lc5 Kc6. De stelling is nu exact hetzelfde als afgebeeld maar ik heb een minuut meer op m’n klok. Of Le7 Kb6 Lc5+ Kc6. Dezelfde stelling, minuut meer.

In de auto lachte ik zelfs. Ha! Ik speelde Le7 alleen om tijd te winnen, maar het bleek een goede zet met het winnende idee. Ook in de analyse vond ik het schitterend. Ik zag geen kwaad in Le7?? De computer… Dat vervloekte ding! Lacht me uit. Theo speelt remise! Wat? Ik had het einde gemist maar dat betekent dat de stand 1 ½ – 1 ½ is. En dit tik ik zo even uit. Er kan toch niets mis gaan???

Zwart hoeft echter niet mee te werken met mijn plan om er een minuut bij te krijgen op de klok. ALS mijn tegenstander hier ..Ld1 speelt is de stelling plots remise. De enige manier dat wit de a-pion kan redden is door hem op te spelen. Na Ld1 a5 krijgt zwart controle over b5. Ik krijg de koning daar nooit meer weg, en zolang die koning daar staat kom ik niet meer naar binnen. Mijn oorspronkelijk plan met b5+ en Kb4 werkt niet omdat na b5+ de zwarte koning op naar e7 gaat en mijn loper aanvalt met tempo, wit verliest dan de a4 pion en heeft niet meer voldoende voor de winst. Gelukkig had mijn tegenstander de moed al verloren en speelde hij hier ..Kb6. Geheel onwetend van deze flater stap ik zelfvoldaan in de auto. Ik probeer Dirk-Jan nog even van Parijs te overtuigen, maar eindig om kwart over een toch in mijn eigen bed in Tzummarum. Geen croissantje als ontbijt, wel twee matchpunten voor Franeker.

Let op:

Donderdag 18 september is het geen schaken vanwege de Agrarische Dagen. [Er stond eerst onterecht 25 september op de site. 25 september spelen we wel gewoon)

2 Oktober is het vrije inloop met Rapid.

Er is een nieuw seizoen begonnen en het was op de eerste avond gelijk goed gevuld en gezellig. Leuk iedereen weer te zien! 

In het nieuwe seizoen werkt de indeling en stand iets anders dan vorig jaar. Vorige jaren deelde ik in via het Zwitserse systeem met het indelingsprogramma Sevilla. Dit jaar spelen we via Keizer.

Wat is het verschil?

Het voornaamste verschil is dat in Zwitsers elke overwinning evenveel waard is. Een punt is een punt is een punt. Bij Keizer is elke speler een ander aantal punten waard. Een overwinning tegen de nummer 1 van de club levert aanzienlijk meer op dan tegen de nummer 10.

Nadeel

– Zwitsers is eenvoudig te begrijpen. Indeling via Keizer is wat lastiger omdat de punten elke ronde opnieuw berekend worden. 

Voordelen

– Sevilla en ik gingen niet goed samen. Dit indelingsprogramma zei vaak dat die geen geldige indeling kon maken. Ik zat vervolgens met de hand een indeling te maken waardoor sommige spelers te vaak tegen elkaar speelden, te vaak wit- of juist zwart hadden en noem zo maar op.

– De stand zou beter de speelsterkte moeten weergeven. Het is met Keizer moeilijker om veel punten bij elkaar te sprokkelen als je alleen wint van tegenstanders die laag staan.

– De eerste paar ronden worden voornamelijk op rating ingedeeld. Dit zorgt ervoor dat mensen vanaf ronde 1 zo’n goed mogelijk pairing krijgen.

Stand op de website

Ik heb voor nu even een snelle download gemaakt vanuit het programma Keizer. Ik ga binnenkort kijken hoe ik dit iets overzichtelijker op de website kan tonen.

Lees je op telefoon? Draai dan je scherm horizontaal voor annotatie bij de partij.

Deze donderdag was de laatste wedstrijd van het externe seizoen. We moesten tegen Lasker. Voor beide teams stond er wat op het spel. Als Franeker ten minste 2 bordpunten haalt degradeert Lasker, bij verlies is Franeker het spreekwoordelijke haasje. Leuk voor de paassfeer maar natuurlijk een lot wat we proberen te vermijden.

De avond begon met goed nieuws, Gerrit meldde dat hij een paar versnaperingen mee had genomen. Leuk! Wat ik niet helemaal doorhad is dat de boodschappentas van Gerrit fungeerde als de zakdoek van een clown. Telkens als je dacht dat je nu wel echt op het einde was kwam er weer iets tevoorschijn. Achtereenvolgens; eierkoek, paaseitjes, komkommer, kaas, worst en ik vergeet vast nog een paar hapjes. Dank je wel!

Na een kwartiertje loop ik even langs de borden. Jan (bord 4) heeft een ver doorgedrongen centrumpion. Die pion van hem is als een splinter in de stelling van de tegenstander. Heel vervelend, maar als zijn tegenstander een pincet weet te vinden en de pion uit zijn stelling kan peuteren staat Jan slecht. Als. Jan staat dus OF heel goed OF heel slecht. Dirk-Jan (bord 3) staat gelijk. Cees (bord 2) staat niet heel lekker, maar ik maakte me geen zorgen. Ik maak zelf een slordigheid in de opening en mijn tegenstander heeft het initiatief, nog niets tastbaars. Na een halfuur en wat slordigheden in de opening kom ik in de volgende stelling.

Dit is een lastige stelling, zeg ik tegen mezelf. Ik heb minstens 10 minuten nodig om een plan te bedenken, misschien 20.

De moeilijk zit hem erin dat het ironisch genoeg heel makkelijk is om een zet te bedenken (..O-O, ..Tg8, ..b5). Ik verwacht dat geen van deze zetten en veel beter/slechter is volgens de computer. De echte lastigheid zit hem in de stelling te begrijpen. Voor beide partijen is de hamvraag wat ze met hun monarch willen doen. Voor zowel wit als zwart geldt dat kort rokeren, lang rokeren of de koning in het midden houden niet wenselijk is. Dit betekent dat de partij die het snelst is met het lanceren van een koningsaanval, goede winstkansen heeft. Daar komt bij dat zwart wil voorkomen dat wit het centrum krijgt.

Na 8 minuten te denken zet ik al. Wist ik wat ik moest doen? Nee. Had ik al even met alle stukken gepraat? Nee, ook niet. Had ik goed nagedacht over mijn tegenstanders plannen? Nee. De komende vijf zetten speel ik belabberd. Dit heeft weinig te maken met schaak inzicht en alles met psychologie. Ik was vrij moe van het werk en wilde gewoon een knoop doorhakken. We rokeren allebei kort, ik speel ..Kh8 en ..Tg8 en begin gewoon een koningsaanval. Niet moeilijk doen. Zeg ik tegen mezelf en rokeer kort en duw te klok in.
Het probleem van snel zetten omdat je geest moe is, dat dit vaker dan niet averechts werkt. De tijdelijke verlichting van een zet gekozen te hebben kwam met de prijs van de komende vijftig zetten me met hand en tand moeten verdedigen. Voorkomen is echt beter dan genezen. Een bijkomend voordeel is wel weer dat mijn stelling zo slecht werd dat ik iets meer tijd had om bij de andere partijen te kijken, elke afleiding was welkom.  

Mijn tegenstander verbaast me door lang te rokeren. Lange rokade!? Ik ben geschokt door deze zet. Lange rokade, echt? Eerst voel ik me blij. Torens erbij, pionnen naar voren en mat geven die hap. Maar hoe langer ik kijk hoe meer ik me realiseer dat wit’s aanval sneller is dan dit van zwart.

Tijd voor nog een rondje langs de borden. Jan’s stelling oogt mij te instabiel. Dirk-Jan staat gelijk, hij staat 20 minuten achter. Grappig genoeg lijkt dit zijn ding te zijn. Ik denk terug aan de andere externe wedstrijden, en staat Dirk-Jan niet na een uur spelen altijd precies twintig minuten achter? Misschien verbeeld ik dit me. Cees staat niet echt lekker. Dit gaat niet helemaal de goede kant op. Nouja, dan toch maar volgend jaar proberen voor de klok te gaan.

Ik beland in deze stelling. Een korte inventarisatie van de situatie.

Wit:

• Heeft het centrum.
• Heeft een koningsaanval in de steigers staan. (Th3, Tg3+, Pe4, De2-g4)
• Heeft een ijzersterk paard.
• Staat een pion voor.

Zwart:

• Heeft wanhoop.
• Heeft verdriet.
• Vraagt zich af wat die fout heeft gedaan in zijn leven.
• Is er dan helemaal geen hoop? Jawel hoor. Geef zwart vijf zetten (Tfb8, b4,a5-a4-b3) en… nouja misschien dat ik met vijf tempi ook kan claimen dat ik tegenspel heb?

Conclusie:

Wit heeft de pion EN de compensatie. Hier wil ik eigenlijk opgeven en m’n verdriet weg eten met de snacks die Gerrit mee heeft genomen. Er is één lichtpuntje. Na een paar rake zetten van wit zal ik snel uit mijn lijden verlost zijn. Mijn strategie was niet meer om goede zetten te doen. Het enige wat ik wilde was ervoor zorgen dat het zo moeilijk mogelijk was om dit uit te tikken. De uitslag stond wat mij betreft vast, maar hoe langer ik spartel, hoe langer de nul niet op het scorebord verschijnt, hoe beter.

(Update: Na het schrijven van het verslag zet ik soms even de computer aan om te kijken of ik geen onzin verkoop. De computer ziet het probleem niet zo en geeft deze stelling +0.8 voor wit. Wit staat duidelijk beter; maar ik sta blijkbaar niet compleet verloren. Ik snap hier geen snars van. Ik had verwacht dat de computer dit +2.7 zou geven. Afin, hier zal ik nog even een keer dieper induiken.)

De stelling is zo slecht dat als ik niets doe ik gelijk mat ga. Ik moet hem afleiden.

..b4!

Tot mijn stomme verbazing werkt de afleiding. Mijn tegenstander kiest ervoor om een heel aantal stukken af te ruilen naar een eindspel waar hij een gezonde pion meer heeft. Ik heb weer hoop. Een pion minder in een toreneindspel is te behappen. Wellicht kan ik nog weerstand bieden!

Ik kijk links van me, Cees wint opeens?! Had hij niet een moeilijk eindspel met een toren tegen 2 lichte stukken? Nouja, een gegeven paard moet je niet in de bek kijken. Tijd voor een paaseitje. 

Jan’s stelling is slecht en niet veel later geeft hij op. Dit betekent dat Dirk-Jan en ik samen 1 punt moeten halen. Dirk-Jan’s stelling staat muurvast. Het is zo’n stelling waar de persoon die forceerd waarschijnlijk verliest. Ai, ai, ai. 

Ik kijk graag mijn partij door zonder computer om te snappen wat er gaande is. Maar het toreneindspel dat volgt is gigantisch complex en ik heb, nu ik dit verslag schrijf, gewoon geen tijd gehad om hier echt voor te gaan zitten. Wat ga ik doen? Ik geef gewoon de zetten met hier en daar wat commentaar. Misschien dat ik nog een stukje een ander keer schrijf over het eindspel; misschien niet. We zullen het zien. Nou, vooruit, één stelling.

Wit is aan zet. Staat wit gewonnen? Zoja, hoe dan?  Ik heb dit zelf nog niet uitgedokterd. 

Zie hier de volledige partij (met annonatie).

Hallelujah. Om 00:15 is de remise dan eindelijk bereikt. Ondanks dat ik weet dat ik slecht heb gespeeld voelt dit als een morele overwinning. Met m’n remise, om wordt de taak van Dirk-Jan, die nog steeds aan het spelen is, aanzienlijk eenvoudiger. Gewoon alles potdicht houden. Zijn tegenstander probeert het nog even, maar ze sluiten de vrede. 

2-2. Het degradatiespook stapt met onze tegenstanders mee in de auto. We zwaaien hem gedag, tot volgende jaar maar weer!

Nog één paaseitje om de “overwinning” te vieren en dan snel naar m’n bedje.

Kijk je op telefoon? Zet hem dan in liggende modus om partij annotaties te zien.

Deze dinsdag hadden we een externe wedstrijd tegen De Donger 1. Om 18:55 stapten we met z’n vijven in de auto. Ik speelde op bord 1, Cees op bord 2, Willem op 3, Dirk-Jan (chauffeur, bedankt voor het rijden) op 4 en het degradatiespook midden op de achterbank. Het is leuk als team een trouwe fan te hebben, maar als ik heel eerlijk ben wordt ik liever vergezeld door het “je-blijft-zeker-in-deze-pool”-spook. 

Ik moest, zoals verwacht, tegen niemand minder dan de gevreesde Amir Nicolai. Hij heeft zo’n slordige tweehonderd ratingpunten meer dan ik. Ai, dat wordt een bloedbad. Gelukkig wist ik twee weken van tevoren dat ik waarschijnlijk tegen hem moest, dus ik had tijd om me goed voor te bereiden. Ik heb letterlijk een database aangelegd met 20 van zijn partijen uit 2023/2024. Deze heb ik allemaal vluchtig doorgekeken. Vier partijen heb ik zorgvuldiger bekeken om een idee te hebben van zijn stijl en openingen. 

Ik wil hier op het internet niets specifieks over kwijt, maar ik kwam tot een paar algemene conclusies.

• Ik moet hem zo snel mogelijk uit zijn boek hebben.
• Hij is strategisch en tactisch sterker dan ik. Een opening als (1.b3 of 1.Pc3) speel ik zelf graag; maar het is voor iemand van zijn kaliber vrij eenvoudig mij langzaam te verdrukken. Ik heb iets nodig wat voorkomt dat hij het initiatief kan pakken. 
• Ik mag niet in tijdnood komen.
• Als ik een kans heb om remise te maken moet ik dat met beide handen aangrijpen.
• Verliezen is geen schande, maar ik wil een leuke partij.

Ik heb geprobeerd een aantal belangrijke keuze in de partij toe te lichten. Helemaal onderaan vinden jullie de gehele partij en zijlijnen. Ik heb van de andere spelers hun partij niet ontvangen. Dit is niet erg; maar jullie moeten het doen met mijn (zeer beperkte) impressies.

Positie 1 na 4..Pf6

Het goede nieuws; ik heb snel een relatief ongebruikelijke stelling bereikt. Ik speel dus niet tegen Amir’s boek. Het nadeel; ik ben zelf ook uit het boek. De stelling is ontzettend asymmetrisch en complex. Is de witte pion op d5 sterk of zwak? En de zwarte pion op e4 dan? Dit alles na 4 zetten.

Ik heb ooit iets vergelijkbaars met zwart gespeeld en ik herinnerde dat er globaal twee strategieën waren. Beide hebben beslist namen maar die ben ik vergeten. Ik doop daarom de eerste de Herman variant. Wit offert een keer een pion met f3!? Wit staat nu definitief een bauer achter, maar heeft aanvallend spel. Ik ben niet zo goed in aanvallen en ik besloot dat dit niet de partij was om dit te leren. Ik ging daarom voor een rustigere Erik variant met Pe2-Pg3. In praktijk wint wit de pion op e4 altijd terug en is de materiële balans hersteld. 

Ik kijk ondertussen op de andere borden. Dirk-Jan heeft precies op het bord waar hij het in de auto over had. Persoonlijk heb ik slechte ervaringen in die lijn, maar ik ben benieuwd wat hij er van gaat bakken. Willem staat nog gelijk. Cees z’n stelling zag er solide maar wat gedrukt uit. 

Positie 2 na ..8 O-O

Dit is de stelling na acht zetten. Ik voel me tevreden hier. Ten eerste omdat ik 8 zetten in de opening overleef zonder in de puree te zitten. Ten tweede spreekt de witte stelling mij aan. Waarom? Het zwarte paard op b8 zit te vloeken en te tieren.

Ik hoor jullie zeggen. Geen probleem: zwart speelt ..Lg4 en ..Pbd7, probleem opgelost. Zo simpel is het niet, je moet zien dat na 9.Pg3 Lg4 10.De1 Pbd7 11.h3 zwart niet de loper hoeft te bewegen en 11..Pe5! heeft, ik zag dit pas achteraf in de analyse met de computer. Gelukkig had mijn tegenstander het ook niet gezien (zie volledige partij-annotatie). Amir zei na de partij dat een van zijn lange termijn plannen was om Pa6-c7-e8-d6 te spelen. Een schitterende manoeuvre. Als zwart de tijd krijgt staat hij positioneel erg goed. 

Hoewel ik blij was met me stelling was alles nog in balans. Het paard op b8 staat slecht, maar dit is het enige probleem in de zwarte stelling. Zwart heeft kansen om op de damevleugel ruimte te pakken (..a6, ..b5). De pion op d5 is heel mooi, maar niet erg stabiel. 

Op de andere borden krijg ik het gevoel dat Willem een miniem miniem miniem voordeeltje aan het krijgen is. Nog niets echt concreets. Ik ben zelf niet verzot op de stellingen van Dirk-Jan en Cees, maar volgens mij waren ze objectief nog prima in orde.

Positie 3 na 13..Lxf6

Dit is de stelling na 13 zetten. De stelling is in balans. Ik had twee ideeën. De standaard 14. De2 of 14. b3, dit laatste verwierp ik omdat na 14. b3 Lxc4 15.bxc4 de a- en c pionnen slecht zijn. De computer weet er wel raad mee. Zie volledige analyse. Ik moet eerlijk bekennen als ik zes computer zetten achter elkaar doe ik nog steeds enigszins verward ben. Met andere woorden; ik ben een angsthaas. Ik durf de structurele zwaktes niet aan.

Daarnaast was ik positief over De2, ik zag wat varianten met dame-ruil die ik er redelijk remise uit vond zien. Bij het bespreken van de partij bleek dit nog vies tegen te vallen! Amir kwam telkens net iets beter te staan in de nabespreking. Het is nooit zo simpel. 

Bij Cees gaat het niet geheel vlekkeloos. Oeps. 😉 0-1 voor de Dokkumse schaakclub.

Middenspel deel 2. 

Misschien raakte Amir afgeleid door de mensen die het op de achtergrond hadden of hun auto nu wel of niet 900kg mocht trekken, maar de laatste zet (..Lf6-d4) van Amir is een fout. In plaats daarvan kon hij …Db4 spelen. De partij voortzetting geeft mij het initiatief. Het is tijd om dit verslag interactief te maken. Wat speelt wit hier?

***

Pauze

Nog wat denktijd

Weet je het zeker?

***

17. c3! Als zwart lopers ruilt krijg ik een half open f-lijn (die uitkijkt op f7). Als zwart geen lopers ruilt (bijvoorbeeld ..Lg7) dan slaat b4 in als een bom. Goed gezien voor iedereen die dit gespot heeft. 

Ik ben er niet trots op, maar mijn oorspronkelijk plan was om hier dxe6 te spelen en dames te ruilen. Ik dacht dat ik deze stelling remise kon houden. Remise! Ik zou heel blij zijn geweest met gelijkspel. Maar ik keek nog eens naar de stelling van Dirk-Jan. Wonderen bestaan natuurlijk, maar het lijkt erop dat remise tegen Amir leuk is voor mijn rating; maar voor het team een slecht resultaat zou zijn. Andere zetten dan? Zodra ik Df4 zag besefte ik dat wit gewoon beter staat (hoewel ik verder had moeten kijken, Dh4 is nog veel sterker!) Waarom zou ik dan gaan voor remise? Het eerlijke antwoord; een aantal pijnlijke verliespartijen tegen betere spelers terwijl ik beter stond. (Een partij tegen Vincent Spit (2150) op het Waling Dijkstra toernooi komt naar boven). We hebben allemaal zo onze bagage uit het verleden. Oh, dit verslag wordt ineens serieuzer dan ik het bedoelde. 🙂 Excuses moi.

Het is duidelijk dat wit beter staat, maar hoe kan zwart het leven van wit zo moeilijk mogelijk maken? Doorgaans zijn er als je moet verdedigen twee strategieën. Directe verdediging waar je een veld met passieve zetten dekt. In deze stelling bijvoorbeeld ..Tf8 (om f7 te dekken). Er is ook indirecte verdediging; waar je probeert tegenspel te creëren. In mijn ervaring hoe beter je tegenstander is; hoe minder ze van de eerste type zetten spelen; en hoe meer van het tweede type. 

Amir is aan de zet in een lastige stelling, omdat alles minder goed is voor zwart. Het is heel moeilijk om te kiezen welke zet minder erg is. Wat zouden jullie hier spelen met zwart? Ik geef drie opties:

• ..Dc7, dit slaat twee vliegen in één klap. Het valt de dame op f4 aan èn dekt f7.
• ..f5, als wit ooit slaat op e6 krijg ik de open d-lijn voor mijn toren.
• Doe niet zo gek, ..Tf8. Ik zie dat het paard naar e4 kan springen, maar succes ermee. Ik ben ik een schildpad. 
• ..Td7, ohnee, Pe4 ziet er toch heel vervelend uit, laatmaar. 

***

Denktijd, serieus; voor je verder leest. Kies er een.

Ja?

Klaar?

Heb je het gevoel dat je antwoord voldoende is voor remise?

Oei, eigenlijk lijken alle antwoorden wel vervelend.

Definitie keuze? Eenmaal, andermaal.

***

• Als je ..Dc7 koos heb je waarschijnlijk gemist dat wit hierna d6! kan spelen. Zie analyse hieronder.
• Als je ..f5 koos ben je in goed gezelschap. Dit was de zet die Amir speelde. Het is de meest ambitieuze verdediging. Helaas niet de beste. Hierna speelt de witte aanval zichzelf. De zwarte stelling valt in duigen.
• Als je ..Tf8 koos, goed gedaan! Je maakt het wit zo moeilijk mogelijk. De stelling is afzichtelijk, wit kan prijsschieten en zou moeten winnen, maar het is nooit zo simpel. Doorgaans ben ik niet weg van dit soort passieve zetten, maar in deze stelling is het wat je moet doen.

De partij eindige hierna vrij snel.

Onderstaand is een meer traditionele analyse van de partij met meer informatie over de zijlijnen en computer variaties.

Na de wedstrijd biedt Amir aan om samen naar de partij te kijken. Erg sportief en ik neem de kans met beide handen aan. Dit betekent echter dat ik niets meer meekrijg van de partij van Willem en Dirk-Jan. Dirk-Jan verliest. Helemaal op het einde geeft Willem eeuwig schaak in een stelling waar remise de best mogelijke uitkomst is.

Franeker wordt dus weer tweede met 1 ½ – 2 ½. Jammer dat we verloren hebben, maar eerlijkheidshalve ben ik tot op heden in mijn nopjes door mijn overwinning. Jammer voor het team, maar na zo’n resultaat is het gewoon onmogelijk om niet blij zijn. 😉

Lees je op telefoon? Zet je telefoon dan in liggende modus voor de beste weergave.

Voor ik dit verslag begin, twee huishoudelijke mededelingen. 

1) De oplettende lezer kan opgevallen zijn dat de puntentelling voor de interne competitie met wat horten en stoten is verlopen. Er is een kleine vergissing gebeurd omdat twee interne wedstrijden, wel ingedeeld, maar niet gespeeld waren (in ronde 12, zie vorig verslag). Ik had beide partijen op “adjourned” gezet in ons indelingsprogramma. Niet wetende dat dit als een half punt zou gelden (ipv 0-0). Daardoor klopte de puntentelling niet helemaal. Dit is gecorrigeerd.

2) Alle partijen die gespeeld zijn voor 21 februari zijn doorgegeven voor de ratinglijst van maart. De laatste ronde van februari gaat mee met de april verwerking.

De wedstrijd:

Deze donderdag hadden we een thuiswedstrijd tegen mid-Fryslân 1. Ik zat op bord 1, Cees op 2, Evert op 3 en Piet op 4. Zoals altijd was ik zelf veel te druk bezig met mijn partij om echt goed door te hebben wat er op de andere borden gebeurde. Piet verloor vrij snel. Evert stond lekker en van Cees z’n partij snapte ik geen snars. Hij stond in een ongebalanceerde stelling. 

Dit is mijn stelling na zet 16 (zwart (Erik) aan zet). Zoals altijd de vraag: als je een kleur moest kiezen, welke zou dat zijn en waarom? Welke stukken staan goed, welke staan slecht? En de hamvraag: is de aanval van wit gevaarlijk? Neem even de tijd om deze stelling in te laten zinken.

Op eerste gezicht lijkt wit goed te staan. De loper op b2 is mooi, het paard op e5 prachtig, d5 ligt onder vuur. Wit heeft meer ruimte. Toch maakte ik me hier niet zo’n zorgen. Ik dacht (correct) dat de stelling ongeveer gelijk was. Zwart staat op de korte termijn wat slechter; maar de witte koning kan op de lange termijnen wat problemen krijgen (vanwege f4 en g4). Ik had twee plannen. 

A) ..f6 om op deze manier het veld e5 van wit af te pakken. Of 

B) simpelweg alles af te ruilen. Dit tweede sprak mij meer aan omdat ik genoeg had van mijn loper op e7. Dit klinkt wat cru, maar die loper was al de hele partij sikkeneurig.

Ik besloot voor plan b te gaan. Een paar zetten later belanden we in deze stelling.

Hier dacht mijn tegenstander lang na. Terecht, de witte stelling is verraderlijk en het is moeilijk om een constructief plan te bedenken. Dit komt omdat de zwarte koning veilig is. Hoe komt dit? 

Geen van de pionnen voor mijn koning heeft bewogen. Er is dus geen “haak”. Deze positie zou totaal anders zijn als ik eerder in de partij ergens ..h6 had gespeeld! Zelfs als wit h4-h5-g5 in één beurt mocht spelen is het niet duidelijk hoe mijn koning in gevaar komt. 

Mijn tegenstander probeerde dus een aanval met stukken, dit liep slecht voor hem af. De juiste conclusie hier voor wit is dat de aanval geen effect heeft en dat het eindspel gewoon speelbaar is. Ik had hier hoop; de witte pion op e3 is zwak, en de witte koning is mogelijk in de toekomst in gevaar. Voor het eerst in de partij durfde ik te denken dat ik misschien een klein voordeel had.

Een paar zetten later speelt hij Tf3? Deze zet is te ambitieus. De witte stelling stort als een kaartenhuis in elkaar. Er zijn opeens drie zwakke punten die ik alle drie tegelijk kan uitbuiten. 

A) De toren op f3 is ongedekt.

B) Het paard op g5 kan niet meer naar f3 springen, als ik deze aanval moet die naar h3 (een lelijk veld voor ’t paard).

C) De pion op g4 is niet gedekt. Ik wilde hem gelijk eraf hakken. Ik vond de stelling na Pxg4 Tg3 lastig te beoordelen. Na een halve minuut hierover te peinzen zag ik opeens ..Pxg4 Dxh7#. Oeps. Laten we dat maar niet doen.

De rest van mijn partij spreekt voor zichzelf. 

Helaas verliest Cees. Evert staat lang in een prettig eindspel maar zijn tegenstander weet zich kranig te weren en weet de stelling remise te maken.

Franeker is tweede geworden in deze wedstrijd.* 1 ½ Franeker- 2 ½ Mid Fryslân 1.

*Heb je copyright op deze grap Cees? Zoja moet je het even zeggen, dan haal ik hem uit het verslag ;).

Ik wil in dit verslag een update geven over de bekerwedstrijd van afgelopen donderdag en omdat we ongeveer halverwege het seizoen zijn, ook een update geven van de interne competitie. Lees je op een telefoon? Zet je scherm dan in liggende modus om annotaties bij partijen te kunnen zien.

Interne competitie updates

– Eppie is donderdag niet komen schaken. Gelukkig werd er een creatieve oplossing gevonden; Hessel speelde simultaan tegen Ton en Roeland. Het lukte Hessel om 50% te behalen tegen een gecombineerde rating van 3258! De partijen tellen niet mee voor rating of competitie.

– De stand is spannend. Nieuwkomer Jan staat aan kop met 6.5 punten. Cees zit hem op de hielen met 6 punten (uit 6 wedstrijden! Iemand, versla Cees!). Op de gedeelde derde plek staan Theo en Eppie met allebei 5.5 punten (zie https://schaakclubfraneker.nl/interne-competitie-2/interne-competitie/).

Bekerwedstrijd

De bekerwedstrijd beloofde een flinke zit te worden. Pas om vijf voor twaalf was de uiteindelijke uitslag bekend. Ikzelf zat op bord 1. Ik moest met zwart tegen Sjoerd van Dam, opmerkelijk aan deze tegenstander was dat zijn geboortejaar en rating gelijk waren (1958). Op bord 2 zat Cees, bord 3 werd bezet door Dirk-Jan en op bord 4 speelde Evert. Een sterke opstelling van onze kant; gemiddeld boven de 1900! Onze tegenstanders, NEO, zijn aan ons gewaagd met een gemiddelde rating van 1889; dit belooft een flinke strijd te worden!

Ik probeerde vooral op mijn eigen partij te letten maar hield zijdelings in de gaten wat er op de andere borden gebeurde. Ik was zelf niet erg tevreden over mijn opening. Ik had geen slechte stelling maar ik was onzeker, ik had het gevoel dat als dingen een beetje tegen zaten ik van het bord gedrukt zou worden. Volgens de computer en database valt dit allemaal wel mee, maarja dit wist ik tijdens de partij natuurlijk niet (zie stelling weergegeven hieronder). Ik kijk naar rechts, bam Cees wint! Zijn stelling was al lekker, met het loperpaar; controle over het centrum en de koning van de tegenstander die geen veilige thuishaven had. In deze stelling is het niet gek dat zijn tegenstander bezweek en een stuk blunderde. 1-0 voor Franeker.

Dirk-Jan heeft een leuke stelling. Op de een of andere manier heeft hij 3 pionnen en een onveilige koning voor een stuk gekregen. Dit is altijd lastig inschatten. Als wit kan stabiliseren hebben de pionnen het moeilijk; als wit niet kan stabiliseren is het snel afgelopen. Toen ik naar de stelling keek was mijn enige voorspelling niet remise. Dirk-Jan heeft me een deel van zijn partij gestuurd. We stappen in vanaf zet 13, waar wit een fout maakt.

De stand is nu 1-1. Evert staat ongeveer gelijk. Mijn partij blijft heel lang in evenwicht. Achteraf gezien ben ik heel trots op mijn partij, en tot mijn verbazing is de computer erover eens. Ik heb één ding fout gedaan (en twee significante “inaccuracies”). Dit is dan ook de ultieme gelegenheid voor mij om eens lekker op te scheppen. Fijn, mijn ego was nog niet groot genoeg. :). Wat het meest bevredigend aan deze partij was, was dat ik op zet 11 een plan bedacht die op zetten 22 en 37 vruchten afwierp.  

Ik beschrijf hieronder mijn gedachtes uitvoerig bij één cruciale positie. De rest van de partij geef ik met minimale annotaties. Ik hoop zo de essentie van mijn partij weer te geven, zonder te verzanden in zijlijnen en variaties (tenminste dat was mijn intentie. Ik vrees niet dat het echt gelukt is). Mocht je de partij gewoon willen “doorbladeren”, scroll dan door naar onder voor de volledige partij.

Om mijn partij te begrijpen is de stelling op deze positie cruciaal, zwart is aan zet. Welke kleur zou je liever hebben? Wat wil zwart bereiken, wat zijn wits plannen? Neem even de tijd om de stelling tot je te laten komen. 

Ik maakte me ernstige zorgen en dacht eerst dat wit veel beter stond. De reden hiervoor is dat wit meer ruimte heeft. Om zaken nog erger te maken heeft wit een paar simpele zetten om nog meer ruimte te pakken (f4, e4) en kan daarna zijn stukken verbeteren (Pf3). Ik kan geen van deze zetten voorkomen. Wit heeft geen concrete dreiging, maar als zwart ..d6 en ..Pd7 speelt, wat dan? Hoe wil ik terug gaan vechten tegen de druk? Opeens had ik een idee. Na 11…d6 12. e4 Pd7 13. f4 zou ik …c4?! kunnen spelen. Dit maakt het veld c5 vrij voor mijn paard. (Als jullie dit lastig vonden om voor je te zien en te evalueren; ik vond dat ook!) Het paard dat nu staat te mokken op b8 wordt dan in één klap een virtuoos. Aan de andere kant; ..c4 is mogelijk een pionoffer in deze stelling.

Oké, zei ik tegen mezelf, de enige manier waarop ik druk kan zetten op mijn tegenstander is door ergens in de toekomst ..c4 en ..Pc5 te spelen. En toen begonnen de radertjes te draaien! Wat als ik eerst ..a6 speel! Wit moet of ..b5 toelaten. Als hij dit doet, heb ik tegenspel op de damevleugel. Of wit moet, zoals in de partij 12. a4 spelen om ..b5 te stoppen. In dit geval heb ik drie dingen bereikt.

• Het veld b3 is zwak. Na een toekomstig ..c4, ..Pc5 kan het paard naar b3 springen! (zie zet 22 in de partij).
• De witte pionnen op a4 op b2 worden zwak (zie zet 37).
• Wit kan niet meer Pb5 spelen. Elke lijn waar wit 12. d6 speelt is minder sterk. (Hier hadden zowel ik als mijn tegenstander veel aandacht aan gegeven in de partij, ik heb besloten hem uit deze analyse te houden omdat ik ook weer niet een heel boekwerk over één zet wil schrijven). 

Ik begon de stelling met wanhoop en eindigde met een duidelijk plan wat ik wilde bereiken (het veld b3 gebruiken om een paard op te plempen). Ik had niet durven dromen hoe goed deze plannen zouden uitwerken.

Evert kwam intussen een pionnetje achter te staan en verloor uiteindelijk zijn partij. 2-2. We moesten vluggeren om wie door mocht naar de volgende ronde. Helaas verloren we het vluggeren met 3-1 en is Franeker uitgeschakeld. Een domper, maar we hebben ons kranig geweerd.

Voordat ik mijn verslag begin over deze wedstrijd moet ik iets opbiechten. Ik had me voorgenomen dat ik iets zou schrijven over elke externe wedstrijd waar ik aan meedeed. Ik vind het leuk om te schrijven, het dwingt me goed over mijn partijen na te denken en ik hoop dat anderen het ook leuk vinden om te lezen. Win, win, win.

Oh jongens wat was de wedstrijd Franeker – De twee kastelen 2 een domper. We verloren met ½ (dankzij Cees die zich kranig verdedigde)- 3 ½. Mijn eigen partij was zo’n drama dat ik hem niet eens in mijn eigen database heb toegevoegd. Dus tja… had ik heel veel zin om iets voor de website te schrijven… Nee. Van uitstel kwam afstel.

Afin, nog voor de wedstrijd begonnen was kwam de eerste hersenkraker naar boven. Jurjen Tolsma speelt met een verkort speeltempo. 75+30 (ipv 90+30). Meerdere e-mails gaan heen en weer over hoeveel tijd je per zet hebt; afhankelijk van hoeveel zetten je partij duurt. Ik zelf ben der zelf niet zo van. Ik denk na zo lang ik nodig heb, maar toch, 75 minuten begintijd is niet veel. In het wereldkampioenschap is dit net genoeg voor 7 zetten ofzo. (Zie partij 11 van Gukesh-Ding https://www.chess.com/events/2024-fide-chess-world-championship/11/Gukesh_D-Ding_Liren ).

Om de druk nog eens wat verder op te voeren legde Cees ons op de heenweg de situatie uit. Franeker bungelt bijna onderaan met 1 miezerig matchpuntje. Als we verliezen (van nummer acht) staan we op de laatste plek. Om zaken nog erger te maken degraderen er dit jaar 4 teams uit 3 pools. De slechte nummer 7 heeft pech. Het promotiespook is ver uit zicht, maar we voelen de hete adem van het degradatiespook in onze nekken. Heeft een spook eigenlijk wel adem? En zoja, zou dit niet koud aanvoelen in plaats van warm? Sorry ik dwaal af.

Gelukkig hebben we een sterke opstelling. Ik op bord 1, Cees op 2, Dirk-Jan op 3 en Willem (tevens chauffeur, bedankt voor het rijden) op 4. Wat kan er misgaan?

Ik heb zowel van Willem als van Dirk-Jan de partij met commentaar ontvangen. Ik zal deze eerst invoegen en daarna mijn eigen partij en observaties bespreken. 🙂

Partij Dirk-Jan

Partij Willem

Partij Erik

Ik speelde een opening die ik me had voorgenomen (na de boven genoemde nederlaag) om nooit meer te spelen; de Van Geet opening 1.Pc3. Deze opening wordt slechts in 0.4% van de partijen gespeeld. Mijn gedachte was simpel; ik ken het beter dan mijn tegenstander en bouw zo een prettig tijdsvoordeel op. Mijn tegenstander laat zich echter niet van de wijs brengen en speelt de eerste negen zetten sneller dan ik en zijn zetten zijn allemaal gezond en goed. Arrg. Ik kijk naar rechts. Oh, Cees staat al een kwaliteit voor. Dirk-Jan heeft een gezonde pion voorsprong. Mooi. Willem staat lekker maar heeft nog niets concreets. 

Wat ik niet verwachtte is dat mijn positie compleet gewonnen zou zijn zeven zetten later. Ik heb achteraf een half uur gestaard naar de positie na zet 9 om te snappen wat hier zo mis is gegaan voor zwart. Ik kan natuurlijk niet in het hoofd van mijn tegenstander kijken, maar ik denk dat ik weet wat de crux is. Wat ik ga doen is wat anders dan normaal. Ik beschrijf alleen de gedachtes die ik had bij deze stelling. De rest van de partij geef ik zonder commentaar. 

Ik ben benieuwd wat jullie opvalt in deze stelling. Ik vond het gelijk staan maar het kan nog alle kanten op. Om iets beter te snappen wat ik moest gaan doen maakt ik praatje met alle stukken. Eén voor één. In dit geval zelfs met mijn tegenstanders stukken. Er zijn twee stukken die een diep ongelukkige indruk op me maakten. De zwarte witte loper op c8 en de witte zwarte loper op c1. Bij beide stukken is het lastig om te zien hoe zij, behalve door het volgen van een schildercursus, aan zelfontplooiing kunnen doen. Voor je verder leest een oefening. Wat zijn de plannen voor wit om de loper te activeren? En voor zwart? Welke zouden jullie kiezen?

Ik heb drie keuzes voor de loper op c1:

• b3, La3, b4. Dit vond ik er erg geknutseld uitzien.
• Lg5 en na ..h6 kan ik het paard op f6 slaan. Hier was ik niet zo weg van omdat ik bang ben dat later in de partij het loperpaar wel eens sterk kan zijn voor zwart.
• f4. Het gooit mijn koningsvleugel open, maar laat mijn loper meedoen. Dit is het enige realistische plan wat ik zie voor wit.

Zwart heeft vier ideeën.

• Het eenvoudigste en beste plan om ergens …Le6 te spelen. Dit vernaggelt de pionnenstructuur (na Lxe6, fxe6) maar schakelt mijn sterkste stuk uit en geeft de toren een semi-open lijn. 
• ..Ld7 en accepteren dat de loper even passief staat.
• …Lg4 (om daarna te ruilen tegen het paard op f3).
• ..b7 en Lb7.

Ik geloof oprecht dat ik de partij heb gewonnen omdat ik op zet 9 een plan koos om het probleem van mijn slechtste stuk op te lossen. Mijn tegenstander deed dit niet. Het uitstellen van een belangrijke beslissing leidde ertoe dat mijn tegenstander later blunderde.

Cees weet zijn kwaliteit voorsprong snel te vertalen in een punt. 1-0 Ik weet mijn stuk voorsprong ook zonder drama uit te buiten. 2-0. Dirk-Jan en Willem zijn nog bezig. Ik kijk naar de borden en ben er niet helemaal gerust op. Dirk-Jan is zijn pluspion kwijtgeraakt. Zijn koning staat onveiliger. Hij staat prima en moet het kunnen houden, maar het is nog geen remise. Willem staat goed en heeft een betere stelling maar ook slechts anderhalf minuut op de klok.

Het lollig is dat ik niet heb gezien dat Dirk-Jan een volle toren voorstond. Waar ik dus nog even in spanning bleef was dit totaal niet nodig. Dirk-Jan weet dames te ruilen en het staat 3-0. 

De anderhalve minuut die Willem op de klok had beloofde de langste anderhalve minuut van ons leven te worden. Zijn tegenstander blijft maar doorspelen en doorspelen en doorspelen. Willem speelt rustig en houdt alles onder controle. Uiteindelijk weet hij ook het punt naar binnen te halen. Franeker wint met 4-0. Ga weg degradatiespook!

(De stand is misleidend omdat sommige teams (zoals E. Lasker 2) pas 3 wedstrijden hebben gespeeld, terwijl wij er al 4 op hebben zitten.)

Hallo iedereen,

Vorige week donderdag (12 december) was onze laatste speelavond van het jaar. Cees gaat met een goede voorsprong het nieuwe jaar in. (Met 6 uit 6!). De eerste volgende ronde is pas weer om 9 december!

Iedereen een hele fijn jaarwisseling gewenst. Doe voorzichtig met vuurwerk en tot volgend jaar!

De titel spreekt voor zich; dat hier een 2-2 aan vooraf ging in de partijen met een klassiek tempo is een bijzaak. Goed gedaan!